Diuretica: wat ze zijn, welke soorten en hoe ze werken

Diuretica zijn remedies die alleen of in combinatie met andere werkzame stoffen kunnen worden gebruikt, voor de behandeling van hoge bloeddruk, zwelling veroorzaakt door onder andere hart-, nier- of leverziekten.

Er zijn verschillende soorten diuretica beschikbaar, zoals thiazide, lus, kaliumsparende, osmotische of koolzuuranhydraseremmers, met verschillende werkingsmechanismen en werkend in verschillende delen van de nier, die moeten worden voorgeschreven afhankelijk van het te behandelen probleem.

1. Thiazidediuretica

Deze diuretica hebben als hun werkingsmechanisme de remming van natriumreabsorptie in het eerste deel van de distale nierbuis, waardoor de uitscheiding ervan wordt verhoogd, evenals de uitscheiding van chloriden en, in mindere mate, kalium en magnesium, die bijgevolg leiden tot eliminatie van water. Deze remedies hebben een matige potentie.

Algemene / commerciële namen: Enkele voorbeelden van thiazidediuretica zijn indapamide (Natrilix, Indapen, Flux), hydrochloorthiazide (Diurix, Hidromed) en chlorothalidon (Higroton).

Therapeutische indicaties: Over het algemeen zijn diuretica van deze klasse geïndiceerd om de bloeddruk te verlagen en voor de chronische behandeling van oedeem geassocieerd met congestief hartfalen, levercirrose en nierziekte.

Meest voorkomende bijwerkingen: Enkele van de meest voorkomende bijwerkingen die kunnen optreden tijdens de behandeling met deze geneesmiddelen zijn duizeligheid, hoofdpijn, zwakte, misselijkheid, braken, krampen, diarree, constipatie, cholecystitis, pancreatitis en bloed- en huidaandoeningen.

2. Lusdiuretica

Lusdiuretica werken door natriumreabsorptie in de stijgende tak van de Henle-lus te remmen, wat leidt tot een vermindering van buisvormige waterreabsorptie. Bovendien hebben deze remedies ook directe effecten op de bloedstroom, waardoor vasodilatatie en verminderde niervasculaire weerstand worden veroorzaakt. Deze remedies hebben een krachtig diuretisch effect, met een snel begin van korte duur

Generieke / commerciële namen: Furosemide (Lasix, Neosemid) is een voorbeeld van een veel gebruikt lisdiureticum. Leer hoe te gebruiken en welke contra-indicaties voor furosemide.

Therapeutische indicaties: Lusdiuretica zijn geïndiceerd voor de controle van acuut longoedeem en andere mildere oedeemtypen, acuut nierfalen en arteriële hypertensie. Bovendien kunnen ze ook worden gebruikt om acute hypercalciëmie te behandelen, omdat ze de uitscheiding van calcium in de urine bevorderen.

Meest voorkomende bijwerkingen: Sommige van de bijwerkingen die tijdens de behandeling kunnen optreden, zijn elektrolytstoornissen, uitdroging, hypovolemie, verhoogde creatininewaarden en triglyceriden in het bloed, jichtaanvallen en een verhoogd urinevolume.

3. Kaliumsparende diuretica

Deze geneesmiddelen remmen de uitscheiding van kalium op het terminale niveau van de distale omzeilde tubulus en in de verzamelbuis en kunnen aldosteron antagonistische werking hebben.

Spironolacton is een specifieke aldosteronantagonist, die voornamelijk werkt op de aldosteron-afhankelijke natrium- en kaliumionenuitwisselingsplaats, gelegen in de distaal geschetste buisje van de nier en leidt tot verhoogde hoeveelheden natrium en water om uit te scheiden, terwijl kalium wordt vastgehouden.

Generieke / commerciële namen: Enkele voorbeelden van kaliumsparende diuretica zijn amiloride, dat alleen wordt geassocieerd met andere werkzame stoffen, en spironolacton (Aldactone, Diacqua). Zie andere therapeutische indicaties voor spironolacton.

Therapeutische indicaties: kaliumsparende diuretica hebben een zwakke diuretische werking en worden daarom zelden alleen gebruikt bij de behandeling van oedeem of hypertensie, en worden over het algemeen geassocieerd met andere diuretica. Gelijktijdige toediening verhoogt het diuretisch effect en de antihypertensieve respons op thiazide en lisdiuretica.

Meest voorkomende bijwerkingen: Enkele van de bijwerkingen die kunnen optreden zijn uitbreiding van extracellulair volume, uitdroging en hypernatriëmie.

4. Osmotische diuretica

Deze medicijnen verhogen de osmolariteit van het glomerulaire filtraat, dat de beweging van intracellulair water in een extracellulaire en vasculaire ruimte induceert, waardoor een duidelijke diurese wordt geïnduceerd, waardoor de intracraniële druk en oedeem en hoge intraoculaire druk afnemen.

Generieke / commerciële namen: 20% Mannitol. Ontdek hoe mannitol wordt gebruikt.

Therapeutische indicaties: 20% mannitol is geïndiceerd voor de behandeling van cerebraal oedeem, acuut glaucoom, acuut nierfalen en als voorbereiding op oogheelkundige chirurgie.

Meest voorkomende bijwerkingen: Enkele van de meest voorkomende bijwerkingen die kunnen optreden zijn misselijkheid, braken, dorst, hoofdpijn, duizeligheid, tremoren, koorts, verhoogde hartslag, pijn op de borst, hypernatriëmie, uitdroging, wazig zien, netelroos of hypertensie.

5. Koolzuuranhydraseremmer diuretica

Deze medicijnen remmen koolzuuranhydrase, een enzym dat een chemische reactie katalyseert waarbij koolzuur wordt gehydrateerd en koolzuur wordt gedehydrateerd. Als gevolg hiervan is er een afname van koolzuur, wat leidt tot alkalisatie van urine, waardoor diurese wordt bevorderd.

Generieke / commerciële namen: acetazolamide (Diamox). Leer hoe te gebruiken en wat Diamox contra-indicaties zijn.

Therapeutische indicaties: Koolzuuranhydraseremmers zijn geïndiceerd voor de behandeling van glaucoom, urine-alkalisatie, metabole alkalose en acute bergziekte.

Meest voorkomende bijwerkingen: Enkele van de bijwerkingen die kunnen optreden zijn metabole acidose, uitbreiding van extracellulair vloeistofvolume, hyponatriëmie, hoofdpijn, slaperigheid, misselijkheid, braken en uitdroging